Het college werkt aan de routekaart voor de gemeentelijke strategie Wonen en Voorzieningen: 'Versterken arbeidsmarkt... en verjongen'. Begin 2021 is in uw raad, in de sessie wensen en bedenkingen, unaniem de voorkeur voor deze strategie uitgesproken. Het geeft een duidelijk beeld waar Deventer op de lange termijn naar toe wil op het terrein van woningbouw en ruimtelijke ontwikkeling. Het gaat eveneens om een economisch beleid voor het aantrekken van nieuwe bedrijven, een beleid om mobiliteit op de arbeidsmarkt te vergroten en om een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Daarbij komt de ambitie om te verjongen.

Belangrijke bouwsteen in de gewenste toekomst voor Deventer is het Ontwikkelperspectief de Kien (raadsmededeling 8 december 2020). De gemeente werkt hier samen met kennisbedrijven en onderwijsinstellingen aan een aantrekkelijk gebied tussen station en binnenstad voor studenten, werknemers en zakelijke bezoekers. De betrokken partijen boeken nu al concrete resultaten. Zo start Saxion een ICT Master, werken ROC Aventus en Saxion aan een Associate Degree ICT. Zowel ICT en Tech bedrijven in de stadscampus werken samen met onderwijs aan een living lab. Door alle betrokken partijen worden activiteiten ten behoeve van de Kien geprogrammeerd. Daarbij is grote behoefte aan ruimtes voor 'live' ontmoeting en kennisuitwisseling. In dit gebied waar wonen, werken, leren en leisure worden ontwikkeld, is de ruimte tegelijk beperkt. Naast de eerder genoemde investeringen wordt door verschillende partijen in de Kien inmiddels ook fors geïnvesteerd in vastgoedontwikkeling.

Passend bij de gemeentelijke ambitie 'Versterken arbeidsmarkt... en verjongen' heeft het college besloten een doorontwikkeling van het gemeentelijk vastgoed in het hart van de Kien - het cultureel centrum aan de Keizerstraat - nader te verkennen (raadsmededeling 6 april jl.). Voor deze locatie is door de culturele partners in overleg met alle betrokken partijen in de Kien een nieuw toekomstperspectief ontwikkeld: 'De Nieuwe Keizer'. In de raadsmededeling d.d. 6 april heeft het college u over dit toekomstperspectief geïnformeerd. Medio april jl. hebben de betrokken culturele partners 'De Nieuwe Keizer' aan uw raad gepresenteerd. Belangrijk onderdeel van het toekomstperspectief is het versterken van de zakelijke functies. In gezamenlijke opdracht van het college en Deventer Marketing is onderzoek gedaan naar de potentie en randvoorwaarden voor Deventer als congreslocatie. Dit rapport is 20 mei jl met de raad gedeeld. Een investering in de Nieuwe Keizer onderstreept het belang wat ook de gemeente heeft bij een goede doorontwikkeling van de Kien.

Het college stelt voor om een voorlopige reservering voor realisatie van het toekomstperspectief 'De Nieuwe Keizer' in de voorjaarsnota op te nemen, evenals het vrijmaken van projectbudget voor de verkenningsfase. In 2020 is reeds geconstateerd dat de plint van het gemeentelijk vastgoed aan de Keizerstraat een investering vraagt (raadsmededeling 23 juni 2020). Het starten van een cofinancieringstraject voor deze investering kan passend zijn in de (her)ontwikkeling van de binnenstadsentree en de Kien, bijvoorbeeld in samenwerking met de provincie Overijssel. Het plan 'De Nieuwe Keizer' biedt hiertoe het perspectief. In een dergelijk cofinancieringstraject is een voorlopige reservering van gemeentelijke middelen een belangrijke eerste stap. gebied.

Realisatie De Nieuwe Keizer.

Op basis van de huidige inzichten, vraagt realisatie van De Nieuwe Keizer een totale investering van €10,6 miljoen waarvan €8 miljoen stichtingskosten en €2,6 miljoen inrichting en theatertechniek. Van de investering wordt €4.2 miljoen conform het initiatiefplan voor De Nieuwe Keizer, binnen de bestaande exploitatie van het pand gedekt, met name door verlenging van de afschrijvingstermijn van het gebouw van 2036 naar 2046 en het verlagen van de rente op bestaande leningen van 4% naar 2,2%. Verlaging van de rente leidt ertoe dat het rentevoordeel niet meer jaarlijks in het generiek weerstandsvermogen van de gemeente kan worden gestort. Cumulatief over de resterende looptijd van de leningen tot 2035 is dit €900.000. De investering in inrichting en theatertechniek van €2.6 miljoen wordt gedekt binnen de exploitatie van De Nieuwe Keizer. Voor deze investeringen wordt de gemeente verzocht een lening te verstrekken. In de lijn van het collegebesluit van 26-2-2019 (en Raadstafel 10-4-2019) kan in gemeentelijke financiering met een geldlening van de €2,6 miljoen worden voorzien.

Het resterende deel van de investering in de stichtingskosten, namelijk €3,8 miljoen is ongedekt, hiervoor wordt een reservering gevraagd bij deze VJN. Naast de stichtingskosten is eenmalig €360.000 vanuit de algemene middelen nodig voor de projectorganisatie. We houden rekening met aanloopkosten en -verliezen bij de start van de Nieuwe Keizer van in totaal €400.000 eveneens eenmalig uit de algemene middelen te dekken. Hierbij valt €100.000 in het jaar 2026.

In 2021, doorloop 2022, wordt het initiatiefplan voor De Nieuwe Keizer uitgewerkt conform de gemeentelijke uitgangspunten van het vastgoedbeleid. Aan de raad worden ter besluitvorming over daadwerkelijke realisatie van De Nieuwe Keizer de volgende stukken opgeleverd:

1. het projectplan, waarin de sporen realisatie vastgoedontwikkeling, exploitatie en beheer, en de benodigde organisatieontwikkeling centraal staan;
2. de investeringsraming, gemeentelijke vastgoedexploitatie, exploitatie van De Nieuwe Keizer en het risicomanagement (structurele en incidentele beheersmaatregelen);
3. het dekkingsplan inclusief (private/publieke) cofinanciering.

Zie voor meer informatie de raadsmededelingen van 6 april en 20 mei 2021 over het toekomstperspectief en de projectverkenning De Nieuwe Keizer.  

In deze voorjaarsnota wordt voorgesteld een reservering te maken ter hoogte van €4,56 miljoen en daarvan voor de verkenningsfase van het project in 2021 een bedrag van €120.000 vrij te geven voor project-organisatiekosten.

Bestaande exploitatietekorten

De ontwikkeling van De Nieuwe Keizer biedt door een veel meer gedifferentieerd gebruik mogelijkheden om bestaande beperkingen in de exploitatie op te heffen. Zonder De Nieuwe Keizer blijven deze exploitatietekorten (grotendeels) structureel bestaan of moeten anders opgelost worden. Bijvoorbeeld door een renteverlaging op de bestaande leningen, zoals voorgesteld in de dekking voor De Nieuwe Keizer. De optelsom van de structurele exploitatietekorten bedraagt €720.000:

• NV Deventer Schouwburg €550.000;
• Kunstcircuit €139.500;
• gemeentelijk Irispand €30.000.

Onderzocht wordt in hoeverre voor 2021 en 2022 gebruik gemaakt kan worden van de coronagelden voor dekking van deze exploitatietekorten. Voor 2021 wordt dit meegenomen in de tweede of derde kwartaalrapportage.  

*) In afwachting van het definitieve investeringsprogramma staan de investeringslasten en de aanloopkosten/verliezen nog gestald bij de algemene middelen.

Er wordt al een aantal jaar gesproken over huurcompensatie voor de huur van de Waag door Deventer Verhaal. Een deel daarvan is tot nu toe steeds eenmalig geregeld. Ook voor 2022 en 2024 wordt voorgesteld om een huurcompensatie van €30.000 per jaar toe te kennen. In 2024 houden we deze problematiek opnieuw tegen het licht en nemen we een definitief besluit over de huurcompensatie.

Bewoners en bezoekers zoeken in de binnenstad sfeer en beleving. Een onderscheidend en verrassend aanbod van winkels, horeca, culturele en toeristisch/recreatieve voorzieningen, een aangename ambiance en activiteiten. Daarbij zijn kwaliteit en uitstraling een voorwaarde. Dat alles is in Deventer meestal ruim voor handen met het monumentale karakter van de binnenstad, het relatief grote aanbod van winkels met een ‘couleur locale’, de karakteristieke inrichting van de openbare ruimte en landelijk bekende evenementen zoals ‘Deventer op stelten’, het ‘Dickens festijn’ en de boekenmarkt.

De binnenstad moet de komende jaren een transformatie ondergaan van ‘place to buy’ naar ‘place to be’. Als gevolg van de coronacrisis zal deze transformatie moeten versnellen of we willen of niet. Op 11 november 2020 heeft de raad met algemene stemmen de motie 'De Nieuwe Binnenstad' aangenomen. De raad draagt het college op om de oproep in ‘De Nieuwe Binnenstad’, te vertalen in een programma overstijgende uitvoeringsagenda voor de binnenstad.

Het 3e stadsarrangement, dat we voor 2019 hebben afgesloten met de provincie, is op vrijwel alle onderdelen gerealiseerd. In overleg met de gemeente, provincie en SDBM is verder gesproken over het vormgeven van een vervolg op dit 3e stadsarrangement. Provincie Overijssel, gemeente Deventer en SDBM hechten grote waarde aan het gezamenlijk optrekken in de verdere vitaliseren van de binnenstad en het versterken van elkaars activiteiten. Ook met het 4e
stadsarrangement willen we gezamenlijk werken aan zes deelprojecten:

• Transitieplan Leegstand en vitaliseren deelgebieden;
• Handelingsperspectief Broederenkwartier;
• Concurrentiekracht Binnenstad verstevigen door toekomstbestendig ondernemen;
• Concurrentiekracht Binnenstad verstevigen door beleving/kwaliteit te vergroten;
• Doorontwikkeling Binnenstadsmanagement Deventer;
• Sociale Cohesie.

Het college stelt voor om de cofinanciering van het 4e stadsarrangement op te nemen in de voorjaarsnota en hiervoor €250.000 beschikbaar te stellen. SDBM en de provincie Overijssel investeren ook in het 4e stadsarrangement. Ook wordt voorgesteld om de beleidsadviescapaciteit economie binnenstad voor 2022 en 2023 te continueren. Deze capaciteit is noodzakelijk voor onder andere coördinatie van de binnenstadsagenda en versnelling van de transformatie van de binnenstad.